Dąb czerwony
(Quercus rubra)

Informacje ogólne

Dąb czerwony jest gatunkiem sprowadzonym do Europy z Ameryki Północnej i ma bardzo rozległy zasięg geograficzny. W Europie Środkowej jest jednym z najpospolitszych gatunków obcego pochodzenia. W Polsce występuje na całym obszarze. Jest najczęściej występującym drzewem z obcych gatunków. Najczęściej występuje on w lasach mieszanych, choć tworzy również samodzielne zespoły. Na skutek doskonałej aklimatyzacji w polskich warunkach klimatycznych, dąb czerwony stał się drzewem bardzo rozpowszechnionym w całym kraju.

Dąb czerwony jest drzewem osiągającym wysokość do 25 metrów o szerokiej, rozłożystej i bogato ulistnionej koronie.. Pień ma dość masywny, prosty, przy tym jednak bardzo krótki i już na nieznacznej wysokości nad ziemią podzielony na grube konary. Korę ma gładką, szarą, lekko połyskującą. Z wiekiem staje się brązowawa, spękana i matowa.

Liście o długości do 25 cm i szerokości do 15 cm, posiadają 7-11 ostro zakończonych klap o wrębach dochodzących prawie do połowy blaszki. Ich wierzchnia strona utrzymuje kolor ciemnozielony, spodnia zaś oscyluje wokół tonów jaśniejszych, białawych lub żółtawozielonych. Na jesieni liście wspaniale się przebarwiają (od koloru żółtego do ciemnoczerwonego).

Kwiaty kwitną w maju, po rozwinięciu się liści. Kwiaty męskie są niepozorne, zebrane w zwisające kotki, kwiaty żeńskie – siedzące, pojedyncze lub kilka obok siebie. Gatunek jednopienny, wiatropylny. Owocuje już w młodym wieku.

Owoce dębu czerwonego (szarobrązowe żołędzie czyli orzechy) są pękate i stosunkowo duże, o średnicy 2-3 cm. Dojrzewają w drugim roku, jesienią i umieszczone są w charakterystycznych spłaszczonych miseczkach. Połączenie miseczki z pędem zapewnia krótka szypułka.

Dąb czerwony osiąga nieco mniejsze rozmiary od dwóch najpospolitszych rodzimych gatunków dębów (tzn. szypułkowego i bezszypułkowego) jednak rośnie szybciej, częściej także wykształca regularny, prosty pień. Ma małe wymagania i można go sadzić nawet na glebach suchych, piaszczystych i bardzo ubogich. Wykazuje również dużą odporność na zacienienie, mrozy i zanieczyszczenia powietrza. Jednak jego drewno jest znacznie gorsze od drewna dębów europejskich. Drewno dębu czerwonego jest twarde i ciężkie, posiada średnią wytrzymałość i sprężystość. Jego główne zastosowania: drewno konstrukcyjne, meble, podłogi, elementy wyposażenia wnętrz, elementy stolarskie do użytku wewnątrz, profile, drzwi, meble kuchenne, boazerie i trumny.

Ciekawostki

Pomimo zalet gospodarczych, obecność dębu czerwonego w naszych lasach jest, z przyrodniczego punktu widzenia, szkodliwa. Gatunek ten jest ekspansywny i szybko się rozprzestrzenia, konkurując z rodzimymi drzewami, a niekiedy je wypierając. W lasach, gdzie w drzewostanie dominują dęby czerwone, możemy także zauważyć, że runo jest zwykle bardzo ubogie. Przyczyną są grube, trudno rozkładające się liście tego drzewa. Po opadnięciu leżą one bardzo długo w ściółce, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając wzrost innym roślinom, ponadto jego zwarte korony powodują silne zacienienie, które źle oddziaływuje na runo.